Mały magazyn energii oferuje szybszy zwrot z inwestycji ale skraca żywotność, duży magazyn to dłuższy zwrot z inwestycji ale wydłużona żywotność baterii. Co wybrać?
Net-billing przykład rozliczenia
Spis treści
Net billing to sposób rozliczania sprzedaży energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej. Instalacja fotowoltaiczna na ogół produkuje więcej energii, niż można wykorzystać na miejscu, dlatego niewykorzystane nadwyżki energii eksportowane są do sieci a przychody ze sprzedaży nadwyżki zasilają depozyt prosumencki.
Przykłady rozliczeń istniejących instalacji PV o różnych mocach prezentujemy poniżej.
Planujesz założyć instalację fotowoltaiczną? Sprawdź, ile to kosztuje.
Porównaj oferty od lokalnych instalatorów
Jak działa net billing
Gdy instalacja fotowoltaiczna pracująca w systemie net billing wyprodukuje więcej energii niż wynosi aktualne zapotrzebowanie w domu, nadwyżka jest eksportowana do sieci. Jednocześnie następuje przeliczenie liczby kilowatogodzin (kWh) na złotówki.
Wartość nadwyżki energii niewykorzystana na koniec miesiąca przechodzi na kolejny miesiąc.
Co to jest autokonsumpcja?
Wysoki poziom autokonsumpcji jest jest jednym z głównych kryteriów opłacalności montażu instalacji fotowoltaicznej (oprócz ceny samej instalacji PV).
Net-billing cena sprzedaży energii
Od 1 lipca 2022 r. energia wprowadzona do sieci przeliczana jest po cenie rynkowej. Polskie Sieci Elektroenergetyczne każdego miesiąca publikują cenę za miesiąc poprzedzający. Cena ta nazywana jest RCEm – rynkowa miesięczna cena energii elektrycznej.
Na poniższym wykresie można zobaczyć cenę sprzedaży energii net-billing z fotowoltaiki (pomarańczowe słupki) oraz cenę zakupu prądu w Energa Obrót wg cennika (zielona krzywa). Dla uproszczenia pominięto zamrożenie cen prądu w 2023 r. i 2024 r.
Cena odkupu energii z fotowoltaiki RCEm marzec 2025 r. wyniosła 0,18 zł/kWh, osiągając najniższy poziom w swojej historii. Produkcja energii z fotowoltaiki była w marcu bardzo duża, co niestety przełożyło się na spadek ceny odkupu energii z fotowoltaiki (zobacz ceny godzinowe RCE w kwietniu).
Od 1 lipca 2024 r. nastąpiła zmiana rozliczania prosumentów i zamiast średniej ceny miesięcznej (RCEm) są rozliczani wg stawek godzinowych (RCE – rynkowa cena energii, zwana godzinową, ponieważ ceny odsprzedaży energii z fotowoltaiki zmieniają się co godzinę).
Zgodnie z najnowszą nowelizacją ustawy o OZE (z 27 listopada 2024 r.), prosumenci, którzy zostali przyłączeni do sieci przed 1 lipca 2024 r., mają wybór pomiędzy rozliczaniem wg stawek godzinowych a miesięcznych. Decydując się na system godzinowy, powrót do rozliczeń ze stawką miesięczną RCEm nie będzie możliwy.
Pozostali prosumenci, czyli ci, których instalacje PV zostały przyłączone do sieci od 1 lipca 2024 r. nie mają takiego wyboru i są rozliczani wg stawek godzinowych.
Prosumenci, rozliczani w systemie godzinowym RCE będą mogli otrzymać zwrot do 30% wartości niewykorzystanej energii wprowadzonej do sieci. Osoby stosujące do rozliczeń cenę średnią dla całego miesiąca (RCEm), mogą otrzymać zwrot do 20% wartości niewykorzystanej energii wprowadzonej do sieci.
Więcej o tym, czy i kiedy w praktyce jest w ogóle możliwy zwrot niewykorzystanej nadwyżki ze sprzedaży energii elektrycznej dowiesz się tutaj.
Planujesz założyć instalację fotowoltaiczną? Sprawdź, ile to kosztuje.
Porównaj oferty od lokalnych instalatorów
Net billing przykłady rozliczeń
Poniżej znajdują się przykłady instalacji fotowoltaicznych rozliczanych w systemie net-billing na podstawie cen sprzedaży energii ustalanymi przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne (RCEm).
Dla porównania, w ostatniej kolumnie wyliczono oszczędności dla wcześniej obowiązującego systemu rozliczeń – net-metering z opustami (0,8 dla instalacji o mocy do 10 kW, oraz 0,7 dla instalacji PV o mocy powyżej 10 kW).
Cena zakupu prądu przyjęta do obliczeń w 2022 roku wynosi 0,7 zł / kWh, w 2023 roku 1,32 zł / kWh (stawka w Energa Obrót), a w 2024 i w 2025 r. cena 1,09 zł / kWh.
Net billing przykład rozliczenia instalacji 4,03 kWp
Łączne oszczędności wypracowane dzięki instalacji PV o mocy 4,03 kWp, w okresie od 1 lipca 2022 r. do 31 marca 2025 r. wyniosły 6.477 zł (w obliczeniach pominięto zamrożenie cen energii).
Dla instalacji 4 kW, która kosztowała 22.000 zł, po uwzględnieniu 6.000 zł dotacji z programu Mój Prąd oraz 12% ulgi podatkowej, okres zwrotu wyniesie 72 miesiące, czyli 6 lat – przy założeniu, że dotychczasowy poziom zysków zostanie utrzymany (6.477 zł w okresie 33 miesięcy daje 196 zł oszczędności miesięcznie). Poziom autokonsumpcji energii z tej instalacji wynosi 25%.
Net billing przykład rozliczenia instalacji 6,72 kWp
Łączne oszczędności uzyskane dzięki instalacji o mocy 6,72 kWp w okresie od 1 lipca 2022 r. do 31 marca 2025 r. wyniosły 7.416 zł.
Cena instalacji wyniosła 32.000 zł, a po uwzględnieniu 6.000 zł dotacji z programu Mój Prąd oraz 12% ulgi podatkowej, przewidywany okres zwrotu to 102 miesiące, czyli 8,5 roku – przy założeniu utrzymania dotychczasowego poziom zysków (7.416 zł w ciągu 33 miesięcy to 225 zł miesięcznie). Poziom autokonsumpcji to 29%.
Uwaga: moduły solarne w tej instalacji są skierowane na zachód, a wokół instalacji znajdują się wysokie zabudowania, dlatego produkcja energii jest niższa niż w innych instalacjach o podobnej mocy.
Net billing przykład rozliczenia instalacji 8,2 kWp
Dotychczasowe oszczędności wyniosły 13.746 zł (1 lipca 2022 r. do 31 marca 2025 r.)
Dla instalacji 8,2 kWp, której cena wyniosła 37.000 zł i po uwzględnieniu 6.000 zł dotacji z programu Mój Prąd oraz 12% ulgi podatkowej, szacowany okres zwrotu wyniesie 65 miesięcy, czyli 5,5 roku – przy założeniu, że dotychczasowy poziom zysków zostanie utrzymany (13.746 zł w okresie 33 miesięcy to 417 zł oszczędności miesięcznie).
Poziom autokonsumpcji wynosi 31%.
Net billing przykład rozliczenia instalacji 11,2 kWp
Instalacja wygenerowała dotychczas 18.819 zł oszczędności na rachunkach za prąd (1 lipca 2022 r. do 31 marca 2025 r.). Cena instalacji wyniosła 49.000 zł, a po uwzględnieniu ulgi podatkowej, szacowany okres zwrotu to 76 miesięcy, czyli 6,3 roku (18.819 zł w okresie 33 miesięcy to 570 zł oszczędności miesięcznie).
Poziom autokonsumpcji w tym okresie to 26%.
Net billing przykład rozliczenia instalacji 20,7 kWp
W rozliczeniach net-billing, instalacja 20,7 kWp wypracowała oszczędności o wartości 37.369 zł (1 lipca 2022 r. do 31 marca 2025 r.).
Dla instalacji 20,7 kWp, której cena wyniosła 86.000 zł i po uwzględnieniu 12% ulgi podatkowej (do kwoty 53.000 zł), okres zwrotu wyniesie 65 miesięcy, czyli 5,4 roku (37.369 zł w okresie 33 miesięcy to 1.132 zł oszczędności miesięcznie).
Poziom zużycia własnego dla tej instalacji wynosi bardzo wysokie 43%.
Opłacalność fotowoltaiki a wielkość instalacji fotowoltaicznej
Cena sprzedaży energii w net-billing jest coraz niższa i ten trend utrzymuje się już od dłuższego czasu. Jak duża powinna być zatem instalacja PV, aby była opłacalna? Instalacja powinna być dobrana do profilu zużycia prądu w domu, tak aby zużycie własne było jak największe. Wówczas okres spłaty instalacji fotowoltaicznej będzie krótki.
Gdy zużywamy prąd z fotowoltaiki bezpośrednio w domu, wówczas oszczędzamy najwięcej. Zamiast pobierać drogi prąd z sieci – obecnie kosztuje ponad 1 zł/kWh, lepiej wykorzystać prąd z fotowoltaiki (zamiast sprzedawać go do sieci).
Przykład. Jeśli w ciągu słonecznego dnia zużyliśmy 10 kilowatogodzin (kWh) bezpośrednio z fotowoltaiki – np. przygotowując obiad dla dużej rodziny, albo podgrzewając wodę z bojlerze – nie zwiększy to rachunku za prąd.
Jeśli natomiast ten sam obiad zostanie przygotowany wieczorem lub będziemy grzali wodę wieczorem, gdy fotowoltaika nie pracuje, to rachunek za prąd wyniesie 10 kWh x 1,09 zł/kWh = 10,9 zł. Niewykorzystany w ciągu dnia prąd z fotowoltaiki zostanie sprzedany do sieci, ale cena sprzedaży jest znacznie niższa od ceny zakupu prądu, bo wynosi ok. 0,3 zł/kWh. Czyli sprzedając 10 kWh prądu zarobimy ok. 3 zł, natomiast zużywając na bieżąco zaoszczędzimy ok. 11 zł.
Z tego powodu autokonsumpcja jest tak ważna dla opłacalności instalacji fotowoltaicznej.
W celu obliczenia czy i jak duża instalacja fotowoltaiczna – z magazynem energii lub bez – będzie dla Ciebie opłacalna, możesz skorzystać z naszego kalkulatora:
Policz oszczędności z instalacji fotowoltaicznej
Kalkulator
Net metering co to jest
W Polsce, prosumenci przyłączający instalacje fotowoltaiczne po 1 kwietnia 2022 roku nie mogą już korzystać z net-meteringu. Zamiast tego mają możliwość rozliczania się w systemie zwanym net-billing.
Net-billing oferuje mniejsze oszczędności na rachunkach za prąd, ponieważ eksportowana do sieci nadwyżka prądu nie jest rozliczana jak dawniej, w wysokości ceny dla gospodarstwa domowego minus opust. Kwota, jaką prosumenci otrzymują w systemie net-billingu oparta jest na cenie hurtowej energii elektrycznej oraz ilości energii elektrycznej wyprodukowanej przez panele fotowoltaiczne podłączone do sieci w całej Polsce.
Net billing a net metering
Net-billing przypomina net-metering w tym sensie, że w domu zużywana jest energia wyprodukowana w instalacji fotowoltaicznej, a niewykorzystaną nadwyżkę energii falownik eksportuje do sieci. Podstawowa różnica pomiędzy net-billing a net-metering tkwi w cenie sprzedaży energii z fotowoltaiki.
Dodatkowo, net billing umożliwia rozliczenie jedynie części zmiennej opłat za prąd, natomiast opłaty za dystrybucję oraz opłaty stałe nie podlegają już rozliczeniu. Szczegóły rozliczenia w dalszej części artykułu.
Czy montaż magazynu energii pomoże zmniejszyć rachunki za prąd?
Tak, rozbudowa instalacji fotowoltaicznej o magazyn energii pozwoli obniżyć rachunki za prąd. Magazyn energii zwiększa autokonsumpcję, dzięki czemu energia z fotowoltaiki nie jest sprzedawana do sieci po coraz niższych cenach.
Jednak obniżenie rachunków za prąd dzięki montażowi magazynu energii nie oznacza, iż jest to bardzo opłacalna inwestycja. Na ogół montaż samej instalacji PV jest bardziej opłacalny.
Magazyn energii może nabrać większego znaczenia, gdy wprowadzone zostanie godzinowe rozliczenie cen sprzedaży energii w net-billing. Różnice pomiędzy niskimi cenami sprzedaży energii z fotowoltaiki w południe, a znacznie większymi po południu, spowodują wzrost opłacalności magazynów energii.
Czy opłaca się montaż instalacji fotowoltaicznej w systemie net billing?
Na podstawie przytoczonych powyżej przykładów, można stwierdzić iż montaż paneli fotowoltaicznych może być dobrą inwestycją. Trzeba jednak pamiętać, iż stawki za eksport energii elektrycznej do sieci podlegają zmianom, dlatego trudno prognozować okres zwrotu w dłuższym terminie.
Dodatkowo, ze względu na rosnący udział odnawialnych źródeł energii w polskim systemie energetycznym, coraz częściej występują ujemne ceny energii. Póki co jednak, gdy cena spada poniżej zera, prosumenci nie dopłacają do sprzedawanego prądu – cena jest wyrównywana do zera.
W związku z tym, warto zwracać uwagę na autokonsumpcję, gdyż czym większa autokonsumpcja, tym krótszy okres zwrotu inwestycji w fotowoltaikę, gdy ceny sprzedaży energii net-billing są coraz niższe.
Rynkowa cena energii elektrycznej RCE godzinowa
Zgodnie z zasadami obowiązującymi od 1 lipca 2024 r., prosumenci przyłączeni do sieci po tej dacie sprzedają swoją energię po cenach RCE, które zmieniają się co godzinę – RCE godzinowa, czyli rynkowa cena energii elektrycznej.
Uśrednione wartości cen RCE godzinowe z ostatnich miesięcy, można zobaczyć na wykresie:
Wykres pokazuje średnie ceny RCE godzinowe w danym miesiącu w ciągu dnia i nocy. Można z niego odczytać, iż najmniej opłacalna jest sprzedaż prądu z fotowoltaiki na ogół pomiędzy godzinami 11.00 a 15.00. Dużo korzystniej jest eksportować nadwyżkową energię z PV w godzinach porannych, lub popołudniowych, gdy cena RCE godzinowa jest wyższa.
Co to oznacza? Posiadacze magazynów energii powinni wybrać odpowiedni tryb pracy magazynu energii, aby ładował się właśnie pomiędzy 11.00 a 15.00, zamiast od samego rana, zamiast odsprzedawać prąd z PV do sieci. Rano, gdy fotowoltaika już pracuje, odsprzedaż energii z fotowoltaiki do sieci wygeneruje większe zyski, niż w godzinach południowych, gdyż jak widać na wykresie, w godzinach rannych cena RCE godzinowa jest korzystniejsza, niż w godzinach południowych.
Warto to również wziąć pod uwagę, projektując rozmieszczenie paneli fotowoltaicznych. Kierunek południowy zawsze wygeneruje największą produkcję energii elektrycznej, ale w warunkach systemu rozliczeń net-billing, nie zawsze musi być najbardziej opłacalny, właśnie z powodu największej produkcji prądu, w czasie gdy cena RCE godzinowa jest najniższa.
Co więcej, jeżeli w okolicy znajduje się dużo fotowoltaiki, a sieć energetyczna ma niskie parametry techniczne, może to objawiać się wzrostami napięcia, skutkującymi wyłączeniami falownika solarnego najczęściej w okolicach godzin południowych. Powoduje to utratę produkcji energii przez instalację PV.
Rozmieszczając moduły solarne w innych kierunkach (jeżeli to możliwe), jest szansa na uniknięcie lub przynajmniej na ograniczenie niepożądanych wyłączeń falownika (które dodatkowo przyczyniają się do skrócenia jego żywotności).
Rynkowa cena energii elektrycznej RCE godzinowa w kwietniu
Na wykresie poniżej RCE godzinowa w kwietniu 2025 r., oraz dla porównania w kwietniu w dwóch poprzednich latach:
Widoczna jest zmiana kształtu krzywej rynkowej ceny energii RCE w kwietniu 2025 r. w porównaniu z 2024 r. Spadek ceny w okolicach godzin południowych można przypisać wpływowi zwiększonej produkcji prądu z fotowoltaiki, który w 2024 r. nie był jeszcze tak widoczny.
Dodatkowo, zarysowuje się coraz większa różnica pomiędzy cenami minimalnymi, a maksymalnymi. Jeszcze w 2023 r. wynosiła ona 63 zł / MWh (0,06 zł / kWh), jednak w kwietniu 2025 r. najniższe średnie wartości RCE godzinowe wyniosły 108 zł / MWh, a maksymalne osiągnęły 731 zł / MWh, czyli różnica wyniosła 623 zł / MWh (0,62 zł / kWh).
W kwietniu 2025 r. wystąpiła rekordowa liczba godzin z ujemną ceną energii elektrycznej RCE.
Planujesz założyć instalację fotowoltaiczną? Sprawdź, ile to kosztuje.
Porównaj oferty od lokalnych instalatorów
Pytania i odpowiedzi
Jak wygląda rozliczenie w net billing?
W net billing prąd elektryczny wprowadzony do sieci jest przeliczany na złotówki. Wartość ta zapisywana jest na koncie prosumenta. Z tego konta prosument płaci za energię pobraną z sieci (z wyjątkiem opłat dystrybucyjnych).
Jakie opłaty przy net billingu?
W net billingu nie ma opłat (w net metering opłata wynosiła 20% lub 30%). Natomiast prąd z fotowoltaiki wprowadzony do sieci nie pokrywa opłat dystrybucyjnych. Opłaty dystrybucyjne trzeba regulować niezależnie od wielkości produkcji energii z instalacji fotowoltaicznej.
Autor: Ryszard Jesionowski
Skorzystaj z formularza kontaktowego
Ankieta
