Gwarancje na panele fotowoltaiczne coraz częściej zawierają wymogi dotyczące konserwacji i przeglądów oraz inne wymagania. Zobacz, jak nie utracić gwarancji.
Net-billing – faktura i depozyt prosumencki
System rozliczania net-billing umożliwia zmniejszenie opłat za faktury za energię elektryczną. Opłacalność net-billing można wyliczyć, posiadając podstawowe informacje, jednak czytelność faktur za prąd pozostawia czasami wiele do życzenia. Poniżej pokazujemy, jak czytać faktury za energię elektryczną w systemie net-billing.
Zobacz, ile kosztuje instalacja fotowoltaiczna dla Twojego domu
Faktura net-billing dla instalacji instalacji fotowoltaicznej
Dużo osób rozliczających się w systemie net-billing ma wątpliwości, co do poprawności wystawianych faktur, oraz wyliczonych oszczędności. Co więcej, można znaleźć w internecie materiały, które wprowadzają ludzi w błąd.
Poniżej przedstawiamy sposób, w jaki wyliczane są oszczędności. Wyliczenie dotyczy jedynie kosztów zakupu prądu. Nie obejmuje kosztów dystrybucji, czy kosztów stałych, ponieważ nie podlegają one rozliczeniu w tym systemie.
Wyliczenie oszczędności na fakturze w systemie net-billing, omówmy na przykładzie instalacji o mocy 6,72 kWp, skierowanej na zachód.
Depozyt prosumencki księgowanie
Prosument posiada taryfę dwustrefową i w lipcu 2022 r. pobrał 304 kWh (38 kWh + 266 kWh), co kosztowało go łącznie 94,24 zł brutto.
Instalacja fotowoltaiczna w lipcu 2022 roku wyeksportowała 487 kWh do sieci. Ta ilość energii elektrycznej została sprzedana po cenie 0,8 zł / kWh (cena RCEm – rynkowa cena energii elektrycznej, podlegająca miesięcznym zmianom), czyli sprzedaż wyniosła 387,78 zł. Kwota ta zasiliła depozyt prosumencki.
Jednak wartość depozytu prosumenckiego odsprzedana przez prosumenta w danym miesiącu, może zostać wykorzystana dopiero w kolejnym miesiącu. Wobec tego, pomimo iż na depozycie prosumenckim na koniec lipca pojawi się wartość 387,78 zł, nie może ona zostać rozliczona w lipcu, a dopiero w sierpniu.
W związku z tym, za lipiec prosument musiał zapłacić 94,24 zł za zakup prądu. Wartość depozytu prosumenckiego przechodzi na kolejny miesiąc, na sierpień.
W sierpniu prosument zakupił prąd o wartości 110,22 zł brutto. Prosument może teraz tę kwotę opłacić z depozytu prosumenckiego, którego wartość wynosi 387,78 zł. A zatem, w sierpniu kwota do zapłacenia za zakup prądu wynosi 0 zł (całkowita wartość faktury będzie inna, gdyż prosument musi zapłacić za dystrybucję prądu oraz koszty stałe). Wartość zakupionego prądu w kwocie 110,22 zł została opłacona z depozytu. Natomiast wartość depozytu prosumenckiego zmniejszyła się do 277,57 zł (depozyt został pomniejszony o 110,22 zł).
Jednocześnie instalacja fotowoltaiczna wyeksportowała w sierpniu 431 kWh, co po przeliczeniu wg stawki 1,02 zł / kWh (cena RCEm), wygenerowało sprzedaż o wartości 438,44 zł. Wartość ta, podobnie jak w poprzednio, może zostać wykorzystana dopiero w kolejnym miesiącu. A zatem wartość depozytu prosumenckiego do wykorzystania we wrześniu wzrośnie z 277,57 zł do 716,01 zł.
W kolejnych miesiącach sytuacja się powtarza. W poniższej tabelce widać, że w następnych miesiącach wartość depozytu prosumenckiego ulegała stopniowo zmniejszeniu. Najmniejsza wartość depozytu prosumenckiego została osiągnięta w marcu i wyniosła 175,1 zł. Od kwietnia jego wartość ponownie zaczęła rosnąć.
W okresie od lipca 2022 r. do października 2023 r., prosument pobrał prąd o wartości 1 808,71 zł. Jednocześnie sprzedał do sieci prąd o wartości 2 418,82 zł.
Oprócz sprzedaży prądu o wartości 2 418,82 zł, prosument uzyskał oszczędności dzięki zużyciu własnemu (autokonsumpcji). Oprócz energii elektrycznej, która została odsprzedana do sieci, instalacja fotowoltaiczna wyprodukowała w omawianym okresie prąd, który został zużyty bezpośrednio w domu, w czasie gdy świeciło słońce i były włączone odbiorniki. Ta ilość prądu nie została zarejestrowana przez licznik, natomiast to właśnie zużycie własne najbardziej wpływa na opłacalność inwestycji w fotowoltaikę.
Trzeba pamiętać, iż depozyt prosumencki nie może być rozliczany wstecznie. Nawet w przypadku rocznego rozliczenia za energię elektryczną. Depozyt zgromadzony latem, np. od czerwca, nie może być przeznaczony do pokrycia kosztów poboru prądu zimą, przed uruchomieniem instalacji fotowoltaicznej. Może jednak pokryć koszty zakupu energii podczas kolejnej zimy.
Co zrobić, gdy brakuje informacji o miesięcznej ilości wyeksportowanej energii?
Co zrobić, gdy faktura nie wykazuje miesięcznych ilości prądu sprzedanego z instalacji fotowoltaicznej do sieci? Można wówczas przyjąć założenie, iż autokonsumpcja wynosi rocznie, np. 20% do 25%. Takie poziomy zużycia własnego są najczęściej osiągane. Na przykład, jeżeli kierunek modułów fotowoltaicznych jest południowy, a w ciągu dnia nikogo nie ma w domu, zużycie własne będzie prawdopodobnie w okolicy 20%. Jeżeli pracujemy z domu, lub w ciągu dnia są w nim dzieci, zużycie własne może wynosić około 25%.
Omawiany wcześniej prosument uzyskuje nieco większy od typowego poziom zużycia własnego, który wynosi 32% (m. in. dlatego, że kierunek ułożenia modułów jest zachodni).
W celu wyliczenia przybliżonej miesięcznej ilości sprzedanej energii elektrycznej, należy odczytać z monitoringu falownika miesięczne ilości produkcji prądu. Następnie przemnożyć te wartości razy poziom zużycia własnego (dla porównania można posłużyć się powyższym wykresem).
Na przykład: w lipcu 2022 r., produkcja energii z PV wyniosła 653 kWh. Natomiast zużycie własne oscylowało na poziomie ok. 25%. A zatem 653 x 0,25 = 163 kWh.
Innym sposobem jest założenie konta np. na portalu Energa Mój Licznik i zapisywanie miesięcznych ilości sprzedanej z PV energii elektrycznej.
Co zrobić aby zwiększyć opłacalność instalacji PV?
Na dobrą sprawę, sposób na zwiększenie opłacalności w czasach, gdy cena za odsprzedaż prądu z PV maleje, jest tylko jeden – wzrost autokonsumpcji, czyli zużycia własnego.
Najlepiej dokonać tego na etapie projektowania instalacji, poprzez odpowiedni dobór jej mocy oraz ewentualnie kierunku rozmieszczenia modułów (jeżeli mamy np. dach kopertowy) do profilu zużycia energii elektrycznej w domu.
Jeżeli jednak instalacja jest już zamontowana, można próbować zwiększać zużycie własne wykorzystując funkcje falownika – niestety, jedynie nieliczne inwertery pozwalają to zrobić w prosty sposób. Świetnie do tego nadaje się Fronius Symo, który posiada zabudowane przekaźniki, umożliwiające sterowanie odbiornikami elektrycznymi.
Innym sposobem jest montaż magazynu energii, który co prawda może znacznie zwiększyć zużycie własne, ale jego cena jest często zaporowa.
Zobacz, ile kosztuje instalacja fotowoltaiczna dla Twojego domu
Podsumowanie
- Aby sprawdzić poprawność rozliczenia faktury w net-billing, potrzebne są dane o miesięcznych ilościach sprzedanego prądu.
- Jeżeli na fakturze brakuje ww. informacji, można przyjąć założenie dot. zużycia własnego i w sposób przybliżony obliczyć tę wartość.
- Wartość prądu wyeksportowana z PV w danym miesiącu, może być rozliczona dopiero w kolejnym miesiącu.
Autor: Ryszard Jesionowski