Opłacalność fotowoltaiki w 2025 r.

W artykule dowiesz się, jaka jest opłacalność montażu instalacji fotowoltaicznej, czyli ile wynosi okres spłaty inwestycji, jak na opłacalność wpływa sposób rozmieszczenia paneli fotowoltaicznych, oraz profil zużycia prądu w domu (czyli, to kiedy i ile prądu zużywamy). Dowiesz się również, ile kosztuje kilowtogodzina prądu z własnej fotowoltaiki, oraz jak zwiększyć opłacalność montażu instalacji PV.

Na koniec, pokażemy opłacalność pracującej instalacji PV na podstawie faktur za prąd.

Zobacz, jakie są prognozy cen prądu na 2026 r. na podstawie cen giełdowych, po jakich sprzedawcy prądu kupują dzisiaj energię elektryczną z dostawą w 2026 r. (tzw. kontrakty na dostawę prądu w 2026 r.).

Dlaczego fotowoltaika nadal się opłaca: rosnące koszty energii elektrycznej

Ostatnie lata spowodowały zmianę nie tylko systemu rozliczeń w fotowoltaice, ale również znaczny wzrost cen prądu. Największa korzyść finansowa z instalacji PV jest związana z wysokimi cenami prądu – dzięki instalacji fotowoltaicznej, unikasz zakupu części prądu w elektrowni. Każda zaoszczędzona kilowatogodzina (kWh) prądu kosztuje obecnie ponad 1 zł.

Dodatkowo, jeżeli założyłeś instalację PV po 1 lipca 2024 r., cena sprzedaży energii z fotowoltaiki zmienia się w zależności od pory roku, dnia tygodnia a nawet w zależności od pory dnia. Z tego powodu opłacalność fotowoltaiki jest trudniejsza do oszacowania, niż dawniej.

Zmniejszenie poboru prądu z elektrowni oraz sprzedaż prądu z fotowoltaiki to dwa źródła zysków instalacji fotowoltaicznej.

Net billing, czyli system rozliczeń w fotowoltaice – poprzez okresowo bardzo niskie ceny sprzedaży energii z fotowoltaiki (średnio ok. 0,3 zł/kWh) – stara się zachęcić do zużywania jak największej ilości energii od razu po jej wytworzeniu, zamiast wprowadzać ją do sieci. Ponieważ ceny zakupu prądu są wysokie (pow. 1 zł/kWh), zużywanie jak największej ilości prądu od razu po jego wytworzeniu jest najbardziej opłacalne. Zużywanie prądu z instalacji PV, od razu po wytworzeniu nazywa się autokonsumpcją.

Nawet jeśli opłacalność fotowoltaiki nie jest już tak wysoka jak dawniej, odpowiednio dobrana instalacja fotowoltaiczna nadal może przynieść znaczące oszczędności w rachunkach za prąd. Większość prosumentów wykorzystuje około 20 – 30% prądu z fotowoltaiki w formie autokonsumpcji, a pozostałe 70 – 80% przesyła do sieci. Im większa autokonsumpcja prądu z fotowoltaiki, tym większe oszczędności.

Zobacz, ile kosztuje instalacja fotowoltaiczna, w zależności od mocy, z magazynem energii lub bez.

Opłacalność fotowoltaiki 2025

Największe zyski z fotowoltaiki są wówczas, gdy unikamy poboru prądu z sieci energetycznej, a prąd zasilający odbiorniki w domu pochodzi bezpośrednio z instalacji PV. W ten sposób możemy zaoszczędzić ponad 1 zł za każdą kilowatogodzinę.

To może brzmi nieco dziwnie, ale samo posiadanie instalacji fotowoltaicznej nie oznacza, że odbiorniki elektryczne w domu zasilamy prądem z fotowoltaiki. Jedynie pobór prądu wówczas, gdy pracuje instalacja PV umożliwia wykorzystanie prądu ze słońca.

Jeżeli prądu z fotowoltaiki nie możemy od razu wykorzystać, bo np. jest go zbyt dużo, albo włączone są nieliczne odbiorniki w domu i większość energii z fotowoltaiki trafia do sieci, wówczas zarabiamy na sprzedaży prądu z fotowoltaiki zwykle kilka / kilkanaście groszy za kWh (zobacz cena odkupu energii z fotowoltaiki). Czyli znacznie mniej, niż gdy zużywamy prąd z PV na bieżąco.

Skoro wykorzystanie prądu z PV jest najważniejsze (wykorzystanie prądu z PV na bieżąco nazywamy autokonsumpcją energii z fotowoltaiki), aby zwiększyć opłacalność instalacji PV powinniśmy tak dobrać rozmieszczenie paneli fotowoltaicznych na dachu, lub na gruncie (o ile to możliwe), aby w miarę możliwości produkowały najwięcej prądu wówczas, gdy go zużywamy w domu.

Powinniśmy zatem starać się dobrać profil produkcji prądu z fotowoltaiki do profilu zużycia prądu w domu.

Zobacz porównanie cen paneli fotowoltaicznych, ich parametrów technicznych, oraz na co zwrócić uwagę przy ich wyborze.

Jakie znaczenie ma dopasowanie profilu produkcji prądu do profilu zużycia prądu?

Załóżmy, że mamy możliwość montażu modułów solarnych na różnych połaciach dachowych:

A teraz porównajmy różne warianty montażu modułów PV dla domu jednorodzinnego z pompą ciepła, którego mieszkańcy pracują poza domem, czyli zużycie prądu w ciągu dnia jest niewielkie.

Do obliczeń wykorzystano godzinowe RCE dla czerwca 2025 r. – więcej informacji o tym w punkcie Godzinowa cena prądu. Cena zakupu prądu z elektrowni dla obliczeń wynosi 1,09 zł/kWh.

Jak widać okres spłaty może zawierać się w przedziale od 7 lat do 9,3 roku w zależności od sposobu rozmieszczenia paneli fotowoltaicznych. Najkorzystniejszy jest montaż paneli fotowoltaicznych na południe, oraz w drugiej kolejności na wschód, a najmniej korzystne rozłożenie modułów na wschód-zachód-południe (opłacalność jest najniższa, ale zyski już nie).

Teraz w podobny sposób porównajmy okres spłaty instalacji fotowoltaicznej dla osób pracujących w domu, czyli o podwyższonym zużyciu prądu w ciągu dnia.

Jak widać, w powyższym wariancie, pomimo produkcji takiej samej ilości prądu z fotowoltaiki, zarówno zyski, jak i okres spłaty instalacji PV są inne: zyski są wyższe, a okres spłaty jest krótszy. Przyczyną jest zwiększona autkonsumpcja energii z fotowoltaiki, która jak już mówiliśmy wcześniej jest fundamentem opłacalności inwestycji w fotowoltaikę. Osoby pracujące w domu zużyją więcej prądu z PV na bieżąco a mniej sprzedadzą do sieci.

Warto zwrócić uwagę na rozmieszczenie modułów solarnych wschód-zachód-południe. Opłacalność jest w tym wypadku najniższa, ponieważ koszt montażu paneli na trzech połaciach jest wyższy, decydująca tutaj jest cena falownika z trzema wejściami tzw. MPPT. Jednak zyski z produkcji prądu w takim układzie są drugie w kolejności, po kierunku południowym.

I tu uwaga. Wraz ze wzrostem różnicy ceny prądu kupowanego z elektrowni i sprzedawanego z fotowoltaiki do sieci, korzyści z autokonsumpcji będą się zwiększać.

Jak zmieni się opłacalność fotowoltaiki, jeśli ceny RCE nadal będą spadać w godzinach południowych, a wzrastać w godzinach popołudniowych i wieczornych?

Opłacalność fotowoltaiki w net-billing

Jeśli godzinowe RCE nadal będą powiększać różnicę pomiędzy godzinami południowymi a wieczornymi (zobacz Godzinowa cena prądu poniżej), wówczas dobór rozmieszczenia modułów PV do profilu zużycia prądu będzie miał jeszcze większy wpływ na opłacalność:

Do obliczeń wykorzystano godzinowe RCE dla czerwca 2030 r. – więcej informacji o tym w dalszej części artykułu. Cena zakupu prądu z elektrowni w obliczeniach wynosi 1,30 zł/kWh.

Opłacalność fotowoltaiki w tym przykładzie wzrosła głównie z powodu wzrostu cen zakupu prądu z elektrowni. Co więcej, dla takiej sytuacji, panele fotowoltaiczne skierowane na południe, pomimo zdecydowanie największej produkcji prądu, nie są już wariantem najbardziej opłacalnym.

W przypadku osób pracujących z domu, różnica na korzyść paneli PV zamontowanych na wschód wzrasta jeszcze bardziej:

Podsumowując, jeżeli naszym celem jest opłacalność fotowoltaiki, powinniśmy porównać różne warianty rozmieszczenia panli fotowoltaicznych, oczywiście, jeżeli mamy taką możliwość na dachu.

Zobacz porównanie cen najpopularniejszych magazynów energii. Oprócz cen znajdziesz tam również informacje o koszcie magazynowania energii, długości gwarancji, itp.

Profil zużycia prądu

Profil zużycia energii elektrycznej to godzinowy rozkład zużycia prądu w domu. Pokazuje, ile energii zużywamy w poszczególnych godzinach, kiedy zapotrzebowanie na prąd jest największe, a kiedy najmniejsze.

Analiza profilu zużycia prądu pozwala na efektywne wykorzystanie prądu z instalacji fotowoltaicznej i w miarę możliwości takie rozmieszczenie paneli fotowoltaicznych, aby produkcja prądu z fotowoltaiki była jak najbardziej zbliżona do zużycia prądu w domu. Dzięki temu uzyskujemy maksymalne wykorzystanie na bieżąco energii z instalacji PV i ograniczamy nieopłacalną sprzedaż prądu do sieci.

Co więcej, odpowiednie rozmieszczenie modułów solarnych pozwoli na zmniejszenie pojemności magazynu energii, czyli oszczędzamy wydatki już na starcie.

Poniżej przykładowe profile zużycia prądu dla osób pracujących z domu, oraz dla pracujących poza domem:

Dla każdego profilu zużycia prądu, optymalne może być różne rozmieszczenie paneli fotowoltaicznych. W czasach obowiązywania tzw. starego systemu rozliczeń (net-metering / opust), nie miało to znaczenia. Liczyła się jedynie ilość wyprodukowanych kilowatogodzin.

W obecnym systemie rozliczeń (net-billing), mniejsze znaczenie ma liczba wyprodukowanych kilowatogodzin, natomiast większego znaczenia nabiera możliwość ich wykorzystania na bieżąco (autokonsumpcja), oraz ewentualnie ilość pieniędzy, jaką możemy uzyskać z ich sprzedaży.

Godzinowa cena prądu

Aby policzyć opłacalność fotowoltaiki, należy przyjąć do obliczeń ceny odsprzedaży prądu z fotowoltaiki. Powyżej przyjęto ceny RCE godzinowe dla czerwca 2025 r (średnie dla całego miesiąca – tzw. średnioważone), oraz hipotetyczne ceny dla czerwca 2030 r..

Dla RCE godzinowego w czerwcu 2025 r. wynika, iż w godzinach porannych, gdy wschodnia połać dachu produkuje już prąd, ceny sprzedaży RCE godzinowe są w miarę korzystne – wynoszą ok. 40 gr / kWh. Natomiast od godziny 11.00 do niemal 16.00 ceny szorują po dnie, kształtują się w okolicy kilku groszy za kWh. I dopiero po godzinie 18.00, kiedy fotowoltaika produkuje już coraz mniej przebijają ceny z godzin porannych.

W przyszłości możemy spodziewać się coraz niższych cen w okolicach godzin południowych – jest to widoczne w liczbie godzin z ujemną ceną energii. Przyczyną jest budowa kolejnych instalacji PV.

Cena fotowoltaiki

Wpływ na obliczenia mają również ceny samych instalacji PV. Do obliczeń przyjęto również wyższą cenę za instalację PV wschód-zachód oraz znacznie wyższą za instalację wschód-południe-zachód, gdyż potrzebny jest falownik z trzema wejściami MPP, lub optymalizatory mocy.

Panele fotowoltaiczne rozmieszczone na wschód-zachód-południe generują wysokie korzyści finansowe dla osób pracujących z domu, jednak ze względu na wysoki koszt montażu oraz falownika oferują na ogół najdłuższy okres zwrotu.

W niektórych sytuacjach można zastosować klasyczny falownik z dwoma wejściami MPP i podłączyć moduły PV rozmieszczone w trzech kierunkach. Jednak nie zawsze da się to opłacalnie zrobić.

Zobacz porównanie cen najpopularniejszych falowników hybrydowych. Oprócz tego dowiesz się o sprawności, gwarancjach na falowniki, czy jak wydłużyć ich trwałość.

Ile kosztuje prąd z instalacji fotowoltaicznej?

Warto oszacować, ile kosztuje prąd z własnej instalacji fotowoltaicznej, aby mieć lepsze wyobrażenie, w jakim stopniu montaż fotowoltaiki się opłaca.

Aby to policzyć potrzebna jest cena zakupu instalacji PV, oraz jej koszty eksploatacyjne. Szacunki wykonamy dla instalacji 10 kW, która produkuje średnio 10.000 kWh rocznie, a jej cena wyniosła 27 tys. zł. Załóżmy, że instalacja będzie pracować 25 lat. Koszty eksploatacyjne to:

• wymiana falownika po 12 – 15 latach – to największy koszt, 4.000 zł,
• wymiana zabezpieczeń elektrycznych po kilkunastu latach – 800 zł,
• przeglądy instalacji elektrycznej co 5 lat – 350 zł za część dostyczącą instalacji PV – 5 x 350 zł = 1.750 zł,
• ubezpiecznie – 100 zł rocznie x 25 lat = 2.500 zł.

W sumie koszty eksploatacyjne instalacji fotowoltaicznej wyniosą 9.050 zł, a wraz z ceną zakupu łączna kwota inwestycji to 36.050 zł.

Instalacja fotowoltaiczna w ciągu 25 lat wyprodukuje 230.000 kWh (spadek mocy paneli do 84% po 25 latach).

Teraz dzielimy koszt inwestycji 36.050 zł przez liczbę kilowatogodzin, jaką instalacja wyprodukuje:

36.050 zł / 230.000 kWh = 0,16 zł / kWh

A zatem koszt kilowatogodziny prądu z fotowoltaiki wynosi 0,16 zł / kWh. W rzeczywistości koszt może być niższy, gdyż panele fotowoltaiczne będą pracować znacznie dłużej niż 25 lat, ale po tym czasie trzeba będzie zapewne ponownie wymienić falownik i być może jeszcze inne komponenty.

Z obliczeń widzimy również, iż autokonsumpcja prądu z fotowoltaiki, która umożliwia zaoszczędzenie 1 – 1,1 zł / kWh, jest zdecydowanie bardziej korzystna, od sprzedaży prądu do sieci.

Jeżeli cena sprzedaży prądu do sieci jest niższa, niż 0,16 zł / kWh, to nie oznacza, że lepiej wyłączyć instalację. To nie jest samochód, który wraz z przejechanymi kilometrami wykazuje wzrastające zużycie. Elementem, który się zużywa podczas pracy jest falownik, szczególnie, gdy moco się grzeje, gdyż wówczas jego komponenty ulegają przyspieszonemu zużyciu, ale na ogół lepiej zadbać o jego dobre warunki pracy, niż go wyłączać.

Zobacz, jak wydłużyć trwałość falownika.

Jak zwiększyć opłacalność fotowoltaiki?

Montaż instalacji fotowoltaicznej sam w sobie generuje oszczędności na rachunkach za prąd. Jednak można te oszczędności zwiększyć stosując kilka prostych metod.

Fundament opłacalności fotowoltaiki: autokonsumpcja

Jeśli gromadzenie energii w magazynie energii nie wchodzi w grę, wówczas najważniejsza jest autokonsumpcja bieżącej produkcji, aby ograniczyć jej sprzedaż po bardzo niskich cenach.

Jedną ze stosunkowo prostych sztuczek jest przesunięcie zużycia energii elektrycznej, aby lepiej dopasować ją do produkcji energii z fotowoltaiki.

Jak pokazano na powyższym wykresie, produkcja energii słonecznej (na zielono) w Polsce zazwyczaj osiąga szczyt między godziną 11.00 a godziną 13.00. Jeśli jesteś w domu lub masz możliwość sterowania zdalnie urządzeniami (czasami wystarczy nastawić godzinę uruchomienia urządzenia), możesz przesunąć swoje zużycie prądu (kolor czerwony) na ten okres:

• uruchomić klimatyzator,
• włączyć pralkę,
• ugotować posiłek,
• włączyć zmywarkę, itp.

W ten sposób, pralka jest zasilana prądem z fotowoltaiki i nie pobierasz prądu z sieci.

Załóżmy, że potrzeba 2 kWh, aby zrobić pranie. Włączając pralkę w ciągu dnia, gdy świeci słońce, dzięki fotowoltaice pralka jest zasilana z instalacji PV i można powiedzieć, że prąd jest za darmo. Uruchamiając pralkę wieczorem, zużywasz 2 kWh pobierając prąd z sieci i płacąc 2 zł (2 x 1 zł/kWh).Za prąd z fotowoltaiki, który sprzedałeś w ciągu dnia (zamiast wykorzystać na pranie), otrzymujesz 60 gr (2 x 0,3 zł/kWh). Czyli, robiąc pranie wieczorem płacisz 1,4 zł (2 zł pobór prądu minus 0,6 zł otrzymane za sprzedany prąd).

Natomiast pranie w ciągu dnia, gdy świeci słońce, kosztuje 0,6 zł (2 x 0,3 zł/kWh) – jest to wartość prądu, którą sprzedałbyś, gdyby pralka nie była włączona.

Montaż paneli PV na południowo-zachodniej lub południowo-wschodniej stronie dachu

Innym sposobem na lepsze dostosowanie produkcji i zużycia energii elektrycznej jest montaż paneli fotowoltaicznych w takim kierunku, aby produkcja energii była większa wówczas, gdy zużywamy go najwięcej.

Ludowa mądrość mówi, że najlepszym kierunkiem dla paneli słonecznych jest południe. ALE, przesunięcie kierunku paneli solarnych może pomóc w przesunięciu produkcji na wcześniejsze lub późniejsze godziny w ciągu dnia. Pokazaliśmy to na przykładach powyżej.

Jeśli więc maksymalne zużycie prądu w domu przypada na godziny 16:00-18:00, umieszczenie paneli na południowo-zachodniej stronie dachu może przesunąć większą część produkcji na ten czas.

Taka zmiana może pomóc na dwa sposoby. Po pierwsze, poprzez zwiększenie ceny sprzedaży energii z fotowoltaiki (jak już mówiliśmy, ceny sprzedaży w systemie net-billing zależą od pory dnia, a po południu ceny są wyższe). Po drugie, poprzez unikanie kupowania drogiego prądu z elektrowni.

Zobacz, jak dobrze wybrać instalację fotowoltaiczną. Jak kierunek paneli wpływa na opłacalność, czy lepsza jest duża czy mała instalacja PV i wiele więcej.

Zmniejsz rozmiar instalacji PV do 80% rocznego zużycia energii.

Ta kolejna wskazówka wydaje się sprzeczna z intuicją, ale dogłębna analiza stawek eksportowych w net-billing przeprowadzona przez Akademię Fotowoltaiki wykazała, że instalacja fotowoltaiczna, dobrana tak, aby pokryć 80% rocznego zużycia energii elektrycznej, może zapewnić większe oszczędności niż system dobrany tak, aby pokryć 100% zużycia.

Podobnie jak już mówiliśmy wcześniej, fundamentem tej koncepcji jest wykorzystanie jak największej ilości energii z fotowoltaiki w postaci autokonsumpcji, aby uniknąć poboru drogiego prądu.

Przy systemie mniejszym niż roczne zapotrzebowanie (kolor niebieski) większa część produkcji energii z instalacji fotowoltaicznej jest wykorzystywana w formie autokonsumpcji, jak pokazano na powyższym wykresie. Powoduje to skrócenie okresu spłaty inwestycji.

Połączenie wszystkich trzech strategii – przesunięcia czasu zużywania prądu, dopasowania produkcji energii na wcześniejsze lub późniejsze godziny i zwymiarowania instalacji PV do 80% pokrycia zużycia – może jeszcze bardziej zwiększyć korzyści w zakresie oszczędności.

Opłacalność fotowoltaiki – przykład z życia

To czy fotowoltaika się opłaca, najlepiej pokazać na przykładach, czyli pokazujemy rachunki za prąd aby każdy mógł samodzielnie ocenić, jaka jest opłacalność fotowoltaiki.

Instalacja fotowoltaiczna 10 kW bez magazynu energii, uruchomiona 19 czerwca 2024 r. wyprodukowała do końca 2024 roku 5.471 kWh, z czego 4.741 kWh zostało sprzedane do sieci, a 730 kWh zostało wykorzystane w domu jako autokonsumpcja energii z fotowoltaiki. Faktura za prąd za ten okres przedstawia się następująco:

Jak to się przekłada na opłacalność:

Z faktury dowiadujemy się, że prosument sprzedał do sieci 4.741 kWh po cenach RCEm, czyli cenie miesięcznej, co przyniosło 1.302,25 zł.

Ponieważ instalacja PV wyprodukowała w tym okresie 5.471 kWh, oznacza to, iż 730 kWh zostało zużyte na bieżąco. Cena prądu w 2024 r. wynosiła 0,98 zł / kWh (bez kosztów stałych), więc oszczędności z autokonsumpcji prądu z fotowoltaiki wyniosły:

730 kWh x 0,98 zł / kWh = 716 zł

A zatem łącznie instalacja PV zaoszczędziła 1.302 zł + 716 zł = 2.018 zł

Czyli, w ciągu 6 miesięcy i niespełna dwóch tygodni (196 dni), oszczędności na rachunkach za prąd wyniosły 2.018 zł.

Instalacja kosztowała 29.400 zł., prosument skorzystał z dotacji Mój Prąd w wysokości 6.000 zł, oraz 12% ulgi podatkowej, czyli kalkulacja przedstawia się następująco:

29.400 zł – 6.000 zł – (29.400 zł – 6.000 zł) x 0,12 = 20.592 zł

A zatem, po odliczeniu dotacji z programu Mój Prąd, oraz po odliczeniu ulgi termomodernizacyjnej, prosument zapłacił 20.592 zł.

Zakładając, podobne w pierwszej połowie roku oszczędności podobne do tych z drugiej połowy roku, całkowite oszczędności w 2024 r. wyniosłyby 3.758 zł (niespełna dwa razy więcej niż 2.018 zł).

Aby policzyć w ile lat zwróci się inwestycja w fotowoltaikę, dzielimy 20.592 zł / 3.758 zł. Wynik to 5,5 roku.

Czy to się opłaca, czy nie, każdy musi sam ocenić.

Warto zwrócić tutaj uwagę na rolę autokonsumpcji prądu z fotowoltaiki. W powyższym przykładzie instalacja PV wyprodukowała 5.471 kWh, z czego zaledwie 730 kWh zostało wykorzystane na bieżąco, w formie autokonsumpcji. Oznacza to bardzo niski poziom – zaledwie 13 procent.

Na ogół poziom autokonsumpcji wynosi pomiędzy 15% a 20%. Gdyby w powyższym przykładzie autokonsumpcja wyniosła 20%, wówczas:

– prąd zużyty na bieżąco: 1.094 kWh – oszczędność 1.072 zł,
– prąd sprzedany do sieci: 4.377 kWh – oszczędność 1.202 zł

łączne oszczędności od 19 czerwca do 31 grudnia 2024 r. wyniosłyby 2.275 zł, a przeliczone na cały rok osiągnęłyby 4.236 zł. Okres spłaty uległby wówczas skróceniu do niespełna 5 lat.

Podsumowując zatem, czy okres spłaty za fotowoltaikę w okolicach 5 lat oznacza, ze fotowoltaika się opłaca? Odpowiedź należy do Ciebie.

Zobacz, jakie są programy dotacyjne do OZE w Twojej okolicy, oraz ogólnopolskie.

Podsumowanie

• Okres spłaty inwestycji w instalację fotowoltaiczną to ok 5 lat, z uwzględnieniem dotacji i ulgi podatkowej.
• Aby instalacja PV szybko się spłaciła, potrzebna jest wysoka autokonsumpcja.
• Magazyn energii zwiększa autokonsumpcję, ale wydłuża okres spłaty fotowoltaiki

Autor: Ryszard Jesionowski / Akademia Fotowoltaiki