Jaka wielkość magazynu energii do fotowoltaiki?

Dobór wielkości magazynu energii do fotowoltaiki nie jest prosty. Zbyt mała bateria powoduje zwiększony pobór prądu z sieci, ale jest na ogół bardziej opłacalna niż duży magazyn energii. Duży magazyn energii natomiast, to duży wydatek. Jak zatem dobrać magazyn energii do fotowoltaiki?

Przygotowaliśmy przewodnik, aby pomóc dobrać optymalną wielkość magazynu energii.

Zobacz porównanie cen najpopularniejszych magazynów energii. Oprócz cen znajdziesz tam również informacje o koszcie magazynowania energii, długości gwarancji, itp.

Rynek magazynów energii do domu

W Polsce rośnie popularność domowych magazynów energii. Bardzo przyczynił się do tego program Mój Prąd, w ramach którego, w edycji Mój Prąd 5.0 złożono 10 054 wnioski o dotacje do magazynów energii (o dotacje do instalacji fotowoltaicznych wnioskowano 89 177 razy).

W programie Mój Prąd 6.0 z kolei, do 15 lipca 2025 r. złożono 104 tys. wniosków, z czego 58 tys. zawierało wniosek o dotację do magazynu energii.

Dla porównania, w Niemczech w 2024 r. zainstalowano 580 tys. domowych magazynów energii, natomiast w pierwszej połowie 2025 r., zamontowano ponad 250 tys. banków energii, osiągając łącznie niemal 2 mln domowych magazynów energii do fotowoltaiki.

Natomiast na innym dynamicznie rosnącym rynku – w Australii – w 2024 r. zamontowano 28 tys. magazynów energii do fotowoltaiki, a łączna ich liczba osiągnęła poziom niemal 122 tys.

Pojemność i moc magazynu energii

Rozmiar magazynu energii jest określany za pomocą pojemności. Istotne jest jednak rozróżnienie pomiędzy pojemnością użytkową (netto) a pojemnością całkowitą (brutto).

Podział na pojemność netto i brutto jest ważny, gdyż nie powinno się wykorzystywać całej pojemności baterii litowo-jonowej, gdyż mogłoby to nieodwracalnie uszkodzić baterię. Pojemność użyteczna, określana jest również jako głębokość rozładowania (DoD – Depth of Discharge) i w większości baterii litowo-jonowych wynosi od 90% do 95% (aczkolwiek niektórzy producenci, w warunkach gwarancyjnych dopuszczają inne wartości, np. 80% DoD).

Magazyny energii składają się najczęściej z modułów bateryjnych o pojemności od 2,5 kWh do 7 kWh, które są najczęściej są dostępne w pojemnościach od 2,5 kWh do 13 kWh, przy czym im większa pojemność, tym na ogół niższy koszt jednej kilowatogodziny (kWh) pojemności.

Drugim ważnym parametrem magazynu energii, oprócz pojemności, jest jego moc, gdyż rozmiar to nie wszystko. Jeśli akumulator ma dużą pojemność, ale małą moc, będzie długo dostarczał energię, ale niewiele urządzeń da się nim zasilić równocześnie.

Po co magazyn energii do domu?

Magazyny energii są montowane, aby obniżyć rachunki za prąd, oraz czasami dodatkowo jako zasilanie awaryjne.

Cena sprzedaży energii z fotowoltaiki

Aby magazyn energii był opłacalny, powinna być odpowiednio duża różnica pomiędzy ceną sprzedaży energii z fotowoltaiki a ceną zakupu prądu z elektrowni.

Opłacalność magazynu energii jest tym większa im niższe są ceny odsprzedaży energii z fotowoltaiki, oraz, im wyższe są ceny zakupu prądu z elektrowni. Zobacz, jakie są prognozy cen prądu na 2026 r. na podstawie cen giełdowych, po jakich sprzedawcy prądu kupują dzisiaj energię elektryczną z dostawą w 2026 r. (tzw. kontrakty na dostawę prądu w 2026 r.).

Obecnie, ceny odsprzedaży prądu z fotowoltaiki wynoszą ok. 0,2 – 0,3 zł / kWh (średnio), a ceny zakupu prądu z elektrowni ok. 1 zł / kWh (średnio). Jeżeli koszt magazynowania energii w akumulatorze jest niższy od różnicy pomiędzy tymi cenami, wówczas montaż akumulatora powinien być opłacalny. Zobacz, jaki jest koszt magazynowania energii w akumulatorze do fotowoltaiki, dla różnych magazynów energii.

Opłacalność magazynu energii do domu

Największy wpływ na opłacalność ma cena magazynu energii do domu. Natomiast oprócz ceny, duże znaczenie ma liczba cykli ładowania / rozładowania, jaką magazyn energii będzie wykonywał.

Poniżej porównanie opłacalności zakupu magazynu energii do fotowoltaiki, w zależności od rocznej liczby cykli ładowania / rozładowania.

Zwiększając liczbę cykli z 220 do 300 rocznie, znacznie skraca się okres spłaty baterii, ponieważ bateria jest intensywniej wykorzystywana.

Im mniejsza pojemność magazynu energii, tym większa liczba cykli ładowania i rozładowania rocznie, ponieważ wiosną i latem możemy naładować i rozładować baterię energią z fotowoltaiki częściej niż jeden raz dziennie. Jednak wadą wyboru mniejszej pojemności baterii jest mniejsza możliwość zmniejszenia rachunków za prąd.

Zobaczmy, jak wielkość magazynu energii wpływa na rachunki za prąd. Wykresy poniżej pokazują, ile można zaoszczędzić na rachunkach za prąd w zależności od wielkości baterii:

Akumulator o pojemności 4,6 kWh może zmniejszyć rachunki za prąd ok. 1.200 zł rocznie (niebieska linia). Wiosną i latem rachunki za prąd przy takiej baterii zmaleją ok. 130 – 140 zł miesięcznie. W przypadku magazynu energii o pojemności 9,2 kWh, rachunki za prąd wiosną i latem zmniejszą się o ok. 250 zł miesięcznie, a w skali roku o ok. 2.100 zł.

Zwiększając pojemność do 13,8 kWh, oszczędności rosną już jednak nieznacznie, bo do ok. 2.300 zł rocznie.

Widać zatem, że wzrost pojemności magazynu energii ma znaczenie tylko do pewnego poziomu, o czym będzie więcej poniżej.

Zobacz, ile kosztuje instalacja fotowoltaiczna, w zależności od mocy, z magazynem energii lub bez.

Jak dobrać magazyn energii do fotowoltaiki

Jest wiele kryteriów doboru magazynu energii, jednak najważniejsze to wybór pomiędzy opłacalnością a zmniejszeniem rachunków za prąd – niestety, albo jedno, albo drugie:

• im mniejsza bateria, tym większa opłacalność – jak już pokazaliśmy wcześniej, im mniejsza bateria (do pewnej wartości), tym okres spłaty jest krótszy, a więc jeżeli komuś zależy na opłacalności, powinien / powinna wybierać mniejsze pojemności,
• im większa pojemność baterii, tym niższe rachunki za prąd – wadą mniejszej pojemności jest mniejsze obniżenie rachunków za prąd, więc jeżeli zależy nam na znacznym zmniejszeniu rachunków za prąd, wybieramy większą pojemność, kosztem pogorszenia opłacalności.

Można poprosić instalatora, aby przedstawił wyliczenia opłacalności montażu dwóch lub trzech wariantów pojemności baterii, aby można było podjąć decyzję.

Dodatkowo, na dobór pojemności na wpływ:

• styl życia – praca z domu powoduje zmniejszenie pojemności baterii, gdyż więcej prądu z fotowoltaiki zużywamy na bieżąco (np. możemy włączyć zmywarkę do naczyń w ciągu dnia i zasilać ją z fotowoltaiki zamiast wieczorem z baterii),
• rozmieszczenie paneli fotowoltaicznych – układ wschód / zachód zmniejsza zapotrzebowanie na pojemność baterii,
• dodatkowe duże odbiorniki, typu pompa ciepła, samochód elektryczny mają wpływ na dobór pojemności,
• zasilanie awaryjne – jeżeli chcemy się zabezpieczyć na wypadek awarii sieci, powinniśmy zwiększyć pojemność baterii i zawsze utrzymywać rezerwę prądu w baterii,
• taryfy w jakich pobierany jest prąd, np. G12, czy G12W – można ładować baterię w tańszej strefie / w tańszych godzinach, aby korzystać z tego prądu podczas droższej strefy (szczególnie pomocne przy pompie ciepła),
• możliwość rozbudowy magazynu energii w przyszłości.

Aby optymalnie dobrać wielkość magazynu energii należy uwzględnić powyższe kryteria. Najważniejsze jednak są dwa pierwsze: opłacalność i poziom zmniejszenia rachunków za prąd.

Co wpływa na degradację baterii i co robić, aby ją ograniczyć możesz się dowiedzieć z artykułu o trwałości baterii litowo-jonowych.

Jak obliczyć wielkość magazynu energii do domu?

Jeżeli nie chcemy się zbytnio zastanawiać nad powyższymi kryteriami, możemy całkiem zgrubnie obliczyć wielkość magazynu energii do domu. Potrzebna będzie jednak informacja o rocznym zużyciu prądu.

Dla osób zużywających prąd przede wszystkim rano i wieczorem, obliczenie wielkości akumulatora wygląda następująco: roczne zużycie prądu / 365 x 0,4

Dla osób zużywających większość prądu w ciągu dnia, wyliczenie wielkości magazynu energii wygląda tak: roczne zużycie prądu / 365 x 0,3

Przykład jak obliczyć wielkość magazynu energii do domu:
roczne zużycie prądu: 4.000 kilowatogodzin(kWh)
większość zużycia prądu przypada na godziny poranne oraz wieczorne: współczynnik 0,4
Rezultat: 4.000 kWh / 365 x 0,4 = 4,38 kWh

Powyższa metoda nie uwzględnia wielkości instalacji fotowoltaicznej i jest zgrubna, ale daje wyobrażenie o tym jak obliczyć wielkość magazynu energii do domu.

Do obliczenia opłacalności zakupu magazynu energii, możesz również wykorzystać nasz kalkulator:

Policz oszczędności z instalacji fotowoltaicznej

kalkulator pobiera dane o nasłonecznieniu z map Google

możesz sprawdzić jaka pojemność baterii jest najbardziej opłacalna dla Ciebie

policzysz, w ile lat zwróci się Twoja instalacja PV

Kalkulator

Zobacz, jak dobrze wybrać instalację fotowoltaiczną. Jak kierunek paneli wpływa na opłacalność, czy lepsza jest duża czy mała instalacja PV i wiele więcej.

Magazyn energii jako zasilanie awaryjne

Jeżeli planujemy korzystać z funkcji zasilania awaryjnego, warto wziąć pod uwagę zwiększenie pojemności magazynu energii.

Instalacje fotowoltaiczne z funkcją zasilania rezerwowego często mają dodatkową rezerwę pojemności, która nie jest wykorzystywana podczas normalnej pracy. Wielkość tej dodatkowej pojemności wpływa na to, jak długo dom może być zasilany w trybie zasilania awaryjnego w przypadku awarii sieci publicznej.

Jeśli w przyszłości ma zostać dodana pompa ciepła (albo już jest) lub samochód elektryczny, również warto wybrać większą pojemność baterii.

W takiej sytuacji, wielkość magazynu energii powinna być powiększona o energię planowaną na wypadek awarii sieci, gdy zasilanie domu odbywać się będzie z akumulatora.

Oprócz tego jest jeszcze program dotacyjny Mój Prąd. W edycji 6.0 sugerowana jest pojemność magazynu energii odpowiadająca 1,5-krotności mocy instalacji fotowoltaiki. O ile w tej edycji jest to jedynie sugestia, można się spodziewać, iż w kolejnych edycjach stanie się to wymogiem.

Na ile wystarczy magazyn energii, zależy od mocy baterii, ilości podłączonych urządzeń elektrycznych oraz od stanu naładowania baterii SoC.

Autokonsumpcja z magazynem energii

W systemie net-billing najważniejsza jest autokonsumpcja, czyli zużycie własne energii z fotowoltaiki. W przypadku instalacji fotowoltaicznych przyłączanych na zasadach net-billingu, oddawanie energii elektrycznej do sieci jest mało opłacalne, ponieważ ceny sprzedaży prądu z fotowoltaiki są na ogół dość niskie.

Średnio wykorzystuje się ok. 20 – 30% prądu z fotowoltaiki na potrzeby własne. Instalacja fotowoltaiczna wytwarza latem w godzinach południowych najwięcej energii, która przy ładnej pogodzie najczęściej nie jest wykorzystywana.

Pojemność magazynu energii a zużycie własne

Na podstawie wielomiesięcznych badań w Wielkiej Brytanii ustalono, iż poziom autokonsumpcji energii z fotowoltaiki można zwiększyć nawet do ok. 90%. Taki poziom zużycia własnego jest jednak na ogół niepraktyczny, dlatego na ogół, montaż baterii powoduje wzrost zużycia własnego do ok. 40 – 60 procent:

Mała pojemność magazynu energii nie zwiększy istotnie autokonsumpcji, ale będzie bardziej opłacalna, gdyż zwiększy liczbę cykli ładowania / rozładowania magazynu energii. Z drugiej strony duży magazyn energii może znacznie zwiększyć zużycie własne, ale będzie mało opłacalny.

Jak widać jednak na wykresie, montaż zbyt dużego magazynu energii nie zwiększa istotnie autokonsumpcji, a więc wraz ze wzrostem pojemności baterii maleje opłacalność inwestycji.

Rozbudowa magazynu energii w przyszłości

Jeżeli nie mamy pewności, jaką wielkość magazynu energii do domu wybrać, można na początek zamontować mniejszą pojemność i w przyszłości rozbudować dokładając kolejne moduły bateryjne.

Jeżeli rozbudowa miałaby nastąpić w ciągu kilku miesięcy po zakupie pierwszego modułu bateryjnego, to można wybrać praktycznie dowolny system. Jeżeli jednak rozbudowa miałaby nastąpić później, np. po kilku latach, warto upewnić się, czy producent dopuszcza taką możliwość.

Magazyn energii a moc przyłączeniowa

Warto się upewnić, czy montując magazyn energii, nie przekroczymy mocy przyłączeniowej. Przekroczenie mocy przyłączeniowej spowoduje odrzucenie wniosku o przyłączenie mikroinstalacji i / lub magazynu energii do sieci.

Na ogół moc magazynu energii nie jest wliczana do mocy przyłączeniowej. Istnieją jednak wyjątki od tej zasady: gdy moc paneli fotowoltaicznych jest mniejsza od mocy falownika, lub gdy moc paneli fotowoltaicznych jest mniejsza od mocy magazynu energii.

Zobacz na przykładach, kiedy moc magazynu energii jest wliczana do mocy przyłączeniowej.

Zobacz, jakie są programy dotacyjne do OZE w Twojej okolicy, oraz ogólnopolskie.

Magazyn energii fotowoltaicznej – przykłady

A jak sprawdza się magazyn energii fotowoltaicznej w praktyce? Poniżej kilka przykładów instalacji fotowoltaicznych z bateriami oraz ich rozliczenie finansowe.

Do obliczeń przyjęto ceny odsprzedaży prądu z fotowoltaiki RCEm (RCEm – miesięczna cena energii), oraz ceny sprzedaży prądu w Energa.

W kolumnie „Autokonsumpcja” (zużycie własne) znajduje się ilość energii wykorzystana w domu bezpośrednio po jej wytworzeniu w instalacji fotowoltaicznej. Kolumna „Energia zmagazynowana” oznacza ilość prądu, jaka została zgromadzona w baterii.

„Energia zmagazynowana” pomnożona przez cenę prądu (z elektrowni), to suma zaoszczędzona dzięki zmagazynowaniu prądu w baterii. Odpowiada ona energii elektrycznej zgromadzonej w magazynie energii (np. podczas pracy instalacji fotowoltaicznej) i wykorzystanej w okresie późniejszym, np. wieczorem. Wartość tej energii znajduje się w kolumnie „Energia zmagazynowana x cena prądu”.

„Utracona sprzedaż” to ilość energii z fotowoltaiki, która zamiast zostać sprzedana do sieci, została zmagazynowana w baterii. Bez magazynu energii odbyłaby się sprzedaż tej energii – w obliczeniach przyjęto cenę RCEm. Jest to wartość, która pomniejsza opłacalność magazynu energii.

Wreszcie, w kolumnie „Oszczędności”, policzona jest różnica pomiędzy „Energia zmagazynowana x cena prądu” a „Utracona sprzedaż”.

Zobacz porównanie cen paneli fotowoltaicznych, oraz na co zwrócić uwagę przy ich wyborze.

Instalacja PV 4,4 kWp, magazyn energii 5 kWh

Od stycznia 2024 r. do końca września 2025 r. magazyn energii 5 kWh wypracował 2.078 zł oszczędności na rachunkach za prąd.

Średnie miesięczne oszczędności z posiadania magazynu energii wynoszą 99 zł (2.078 zł / 21 miesięcy). Bateria kosztowała 13.200 zł (z montażem). Po uwzględnieniu dotacji z programu Mój Prąd (50% dofinansowania), oraz ulgi podatkowej, koszt baterii wyniósł 5.808 zł. A zatem, jeżeli utrzymany zostanie poziom oszczędności 99 zł / m-c, wówczas okres spłaty magazynu energii 5 kWh wyniesie 59 miesięcy, czyli niecałe 5 lat.

Zobacz porównanie cen najpopularniejszych magazynów energii.

Instalacja PV 8 kWp, magazyn energii 6 kWh

Od stycznia 2025 r. do końca września 2025 r. magazyn energii 6 kWh wypracował 813 zł oszczędności na rachunkach za prąd.

Średnie miesięczne oszczędności z posiadania magazynu energii wynoszą 90 zł (813 zł / 9 miesięcy). Bateria kosztowała 11.400 zł (z montażem). Po uwzględnieniu dotacji z programu Mój Prąd (50% dofinansowania), oraz ulgi podatkowej, koszt baterii wyniósł 5.016 zł. A zatem, jeżeli utrzymany zostanie poziom oszczędności 90 zł / m-c, wówczas okres spłaty magazynu energii 6 kWh wyniesie 56 miesięcy, czyli 4,5 roku.

Zobacz porównanie cen najpopularniejszych paneli fotowoltaicznych.

Instalacja PV 8 kWp, magazyn energii 9 kWh

Od stycznia 2025 r. do końca września 2025 r. magazyn energii 9 kWh wypracował 977 zł oszczędności na rachunkach za prąd.

Średnie miesięczne oszczędności z posiadania magazynu energii wynoszą 109 zł (977 zł / 9 miesięcy). Bateria kosztowała 17.800 zł (z montażem). Po uwzględnieniu dotacji z programu Mój Prąd (50% dofinansowania), oraz ulgi podatkowej, koszt baterii wyniósł 7.832 zł. A zatem, jeżeli utrzymany zostanie poziom oszczędności 109 zł / m-c, wówczas okres spłaty magazynu energii 9 kWh wyniesie 72 miesięcy, czyli 6 lat.

Zobacz porównanie cen najpopularniejszych falowników hybrydowych.

Instalacja PV 13 kWp, magazyn energii 11 kWh

Od stycznia 2025 r. do końca września 2025 r. magazyn energii 11 kWh wypracował 1.172 zł oszczędności na rachunkach za prąd.

Średnie miesięczne oszczędności z posiadania magazynu energii wynoszą 136 zł. Bateria kosztowała 20.100 zł (z montażem). Po uwzględnieniu dotacji z programu Mój Prąd (50% dofinansowania), oraz ulgi podatkowej, koszt baterii wyniósł 8.844 zł. A zatem, jeżeli utrzymany zostanie poziom oszczędności 136 zł / m-c, wówczas okres spłaty magazynu energii 11 kWh wyniesie 68 miesięcy, czyli 5,7 lat.

Zobacz ile kosztuje instalacja fotowoltaiczna w zależności od jej wielkości.

Instalacja PV 13 kWp, magazyn energii 14 kWh

Magazyn energii 14 kWh w instalacji fotowoltaicznej 13 kW, pomiędzy 6 kwietnia 2024 r., a końcem września 2025 r. wypracował 3.281 zł oszczędności na rachunkach za prąd.

Średnie miesięczne oszczędności z posiadania magazynu energii wynoszą 182 zł. Bateria kosztowała 26.400 zł (z montażem). Po uwzględnieniu dotacji z programu Mój Prąd (50% dofinansowania), oraz ulgi podatkowej, koszt baterii wyniósł 11.616 zł. A zatem, jeżeli utrzymany zostanie poziom oszczędności 182 zł / m-c, wówczas okres spłaty magazynu energii 14 kWh wyniesie 64 miesięcy, czyli 5,3 lat.

Zobacz porównanie cen najpopularniejszych falowników hybrydowych. Oprócz tego dowiesz się o sprawności, gwarancjach na falowniki, czy jak wydłużyć ich trwałość.

Podsumowanie

• Obliczenie odpowiedniej pojemności baterii wymaga uwzględnienia wielu czynników.
• Zwiększanie pojemności magazynu energii powyżej optymalnej powoduje minimalne zwiększenie autokonsumpcji, więc jest mało ekonomiczne.
• Można na początek zamontować baterię o niewielkiej pojemności i później dokładać kolejne moduły bateryjne

Autor: Ryszard Jesionowski / Akademia Fotowoltaiki